Vermicomposting In Nepal 

गड्यौले मल प्रविधि

गड्यौलालाई जैविक फोहर ख्वाएर मल बनाउने प्रकृयालाई गड्यौले मल प्रविधि भनिन्छ । यसरी उत्पादन भएको मललाई गड्यौले मल भनिन्छ । कम्पोष्ट गड्यौलाहरु हाम्रो खेतबारीमा पाइने गड्यौला नभएर विदेशबाट आयाति निम्न प्रजातिका हुन्छन् ।

१) इसिनिया फोइटिडा

२) युड्रिलस युजिनियन

३) पेरियोनिक्स एक्जाभ्याटस्

४) लुम्बिकस रिबेलस

गड्यौले मल प्रकृया ः

१) लम्बाइ चौडाइ उचाई २ह१ह१ फिट भएको र पिँधबाट पानी चुहिने व्यवस्था भएको काठ वा बाँसको बाकसको पिँधमा ३ इन्च जति बाक्लो हुने गरी जुट, पराल नरिवलको जटा, कागज वा सुति–कपडाको नरम ओछ्यान लगाई दिने । बाकसको वरिपरि प्वाल हुन जरुरी छ ।

२) पाकेको गोबर मिसिएको बगैँचे माटो दुई तीन मुठी बिछ्यौना माथि छरिदिने ।

३) सामान्य चिस्यान हुने गरी त्यसमाथि पानी छर्किदिने ।

४) त्यसमाथि कम्पोष्ट गड्यौलाहरु ५०0०–१0००० वटा राखिदीने ।

५) सामान्य अवस्था (५०% चिस्यान, २५ डिग्री सेन्टीग्रेड तापक्रम र आधा बर्ग इन्च आकार) को कमलो जैविक फोहर खानाको रुपमा त्यसमाथि राखि दिने ।

६) जुटको पातलो बोरा वा कालो सुति कपडाको ढकनी लगाई दिने ।

७) घामपानी नपर्ने छायाँ पर्ने ठाउँमा कम्पोष्ट बाकस राख्ने ।

८) आवश्यकतानुसार बेलाबेलामा खाना दिंदै जाने ।

मल संकलन तरिका ः

१) भाँडो भरिएपछि भाँडाको ढकनी हटाएर सतहको खानेकुरा सबै निकाल्ने ।

२) बिछ्याइएको कपडामाथि कम्पोष्ट बाकसको सबैकुरा घोप्ट्याउने ।

३) नगलेका बिछ्यौनाका टुक्राहरु छानेर एकातिर जम्मा पार्ने ।

४) गड्यौलाहरु मिसिएको माटोजस्तो मललाई कोण आकारमा चुली पारेर थुपार्ने ।

५) थुप्रोलाई ५ मिनेट घाममा राख्ने जसले गर्दा गड्यौला तल जम्मा हुन्छन् ।

६) माथिबाट मल अँजुलीले झिकेर एउटा अलग भाँडामा राख्ने ।

७) तल बसेका गड्यौलाहरुलाई पहिलेजस्तै गरी भाँडामा राख्ने ।

८) तयारी मललाई सिधै प्रयोग गरे पनि हुन्छ तर त्यसमा भएको कोकोन (गड्यौलाका अण्डा) हरु खेर नजाऊन् भनेर दश देखि पन्ध्र दिनसम्म गोबरपानीले भिजाएर राख्ने जसका अन्तरालमा बच्चाहरु उत्पादन भइसकेका हुन्छन् ।

९) बच्चा गड्यौलालाई छुट्याएर स्थानान्तरण गरी मल प्रयोग गर्ने ।

गड्यौला पाल्न सकिने भाँडाहरु ः १) काठको बाकस २) बाँसको बाकस÷ढक्की ३) प्लाष्टिकको बाकस÷ढक्की ४) सिमेन्टको टब ५) माटोको भाँडो ६) टिनको भाँडोगड्यौलाको खाना ः १) बासी खाना २) टुक्र्याइएको नरम जैविक फोहर ३) साना साना कागजका टुक्रा ४) सुतिकपडाका टुक्रा ५) पराल वा घाँसका टुक्रा ६) बगैँचे माटो

गड्यौलाका लागि निषेधित खाना ः १) अमिलो प्रजातिका फल २) गुलियो बस्तु ३) मासु ४) अचार ५) तेलजन्य खाना ६) ठुला टुक्रा फोहर गड्यौलाका सत्रुहरु ः १) कमिला २) मुसा ३) छुुचुन्द्रा ४) झिँगा गड्यौला पालनमा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु ः१) चिस्यानको मात्रा २) तापक्रम ३) अँध्यारो÷उज्यालो ४) बिछ्यौना ५) हावाको प्रवाह ६) फोहरको आकार

थप जानकारी र गड्यौला र मल चाहीएमा ९८५११८४०३७ र ९८१३४१४५७६

 Vermicomposting In Nepal 

Email: nepalliving@gmail.com